Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται οκτώ χρόνια από τότε που ανέλαβα τη διακυβέρνηση της χώρας. Από το 1996 μέχρι σήμερα πυξίδα της πολιτικής μου ήταν ο εκσυγχρονισμός της Ελλάδας και της κοινωνίας μας. Τι σήμαινε και τι σημαίνει εκσυγχρονισμός;
Σήμαινε και σημαίνει σταθερή οικονομία. Οικονομία με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, οικονομία με περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη.
Σήμαινε και σημαίνει τη συνεχή αναβάθμιση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στα Βαλκάνια και στο διεθνή περίγυρό της, την επίλυση των εθνικών μας θεμάτων.
Επιδιώκουμε και επιδιώξαμε όλα αυτά τα χρόνια μια κοινωνία με περισσότερη ασφάλεια, με περισσότερες δυνατότητες και ευκαιρίες για τον πολίτη.
Συμπυκνώσαμε το όραμά μας, το όραμα που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια, στην έκφραση: Ισχυρή Ελλάδα, Ισχυρή Κοινωνία, Πρώτα ο Πολίτης.
Τα οκτώ αυτά χρόνια η Ελλάδα έγινε μέλος της ΟΝΕ, απέκτησε ένα από τα σταθερότερα νομίσματα του κόσμου, συμμετέχει τώρα στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέκτησε σταθερή οικονομία, πέτυχε από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα οκτώ αυτά χρόνια πετύχαμε τη σταθερή βελτίωση των εισοδημάτων των Ελλήνων, κάναμε στοχευμένες παρεμβάσεις και ενισχύθηκαν έτσι οι πιο αδύναμοι στη χώρα μας. Επεκτείναμε το κοινωνικό κράτος με συνεχώς υψηλότερες κοινωνικές δαπάνες. Έγιναν μεγάλα και μικρά έργα σε έκταση πρωτόγνωρη. Αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα της τρομοκρατίας που απασχολούσε τη χώρα από το 1974. Έκλεισε για πάντα το θέμα της βασιλικής περιουσίας. Η Ελλάδα ανέλαβε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η ολυμπιακή προετοιμασία ολοκληρώνεται με επιτυχία.
Τα οκτώ αυτά χρόνια η Ελλάδα απέκτησε διπλωματική υπεροχή στην περιοχή. Η Κύπρος εντάχθηκε στην Ένωση και έχουν δημιουργηθεί τώρα πια οι προϋποθέσεις για τη λύση του Κυπριακού και την αντιμετώπιση του θέματος της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο.
Τα οκτώ αυτά χρόνια η Ελλάδα άλλαξε θεαματικά προς το καλύτερο. Ήταν μία περίοδος δημιουργική, που παρόμοια δεν έχει γνωρίσει άλλοτε ο τόπος μας.
Χρειάσθηκε αγώνας, μόχθος, επιμονή για να πετύχουμε όλα αυτά που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα, κεκτημένα. Συνθήκες συναίνεσης δεν υπήρξαν. Η πολιτική μας συνάντησε αντιδράσεις, πολλές φορές ιδιαίτερα έντονες, όπως κάθε πολιτική που θίγει κατεστημένα συμφέροντα και δεν συμβιβάζεται με το πολιτικό κόστος, δεν συμβιβάζεται με τη διαχείριση της στασιμότητας. Ακόμη και σε μεγάλους στόχους, όπως η συμμετοχή, η ένταξη στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης (ΟΝΕ), ακόμη και σε μείζονα ζητήματα για τη χώρα, όπως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, η αντιπολίτευση πήρε ακραίες αρνητικές θέσεις. Θέσεις που διαψεύσθηκαν πανηγυρικά από την εξέλιξη των πραγμάτων.
Οι στόχοι μας ήταν σαφείς. Είχαμε επιλέξει τα μέσα μας με προσοχή. Τους τρόπους εφαρμογής της πολιτικής μας διέκριναν το μέτρο και η επίγνωση της συνθετότητας των προβλημάτων. Το σχέδιό μας είχε χώρο για τις απαραίτητες κοινωνικές συναινέσεις, για τον κοινωνικό διάλογο. Βασιζόταν όμως και στην αποφασιστικότητα για τις αναγκαίες ρήξεις, εκεί που έπρεπε να γίνουν. Φέραμε νέες αντιλήψεις σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής. Συμβάλαμε στην αλλαγή νοοτροπιών, στην αλλαγή αντιλήψεων στη χώρα μας, στην αλλαγή της αντίληψης ποια είναι η χώρα, ποιες δυνατότητες έχει και τι μπορούμε να πετύχουμε εμείς οι Έλληνες.
Οι αλλαγές που καταγράφονται αυτά τα οκτώ χρόνια επιβάλλουν μια διαπίστωση. Ότι παρά τις δυσκολίες που συναντήσαμε, ιδιαίτερα επειδή ζούμε σ’ έναν επισφαλή και αβέβαιο διεθνή περίγυρο, παρά τα ζητήματα που έχουμε ανοιχτά ακόμη, καταφέραμε να πορευθούμε με αποφασιστικότητα και σιγουριά. Αφήσαμε πίσω μας οριστικά την εποχή της Ελλάδας που βρίσκεται στο περιθώριο. Μπήκαμε οριστικά σε μια νέα εποχή. Η Ελλάδα είναι πιο ισχυρή. Η κοινωνία μας είναι πιο ισχυρή. Οι πολίτες έχουν περισσότερες δυνατότητες και έχουν και περισσότερες προσδοκίες, όπως πρέπει να έχουν σε μια κοινωνία που αναπτύσσεται και έχει ελπίδα.
Όλοι – ακόμη και αν δεν το συζητούν – το νιώθουν. Νιώθουν μια χώρα που δεν φοβάται πια, αλλά προχωρεί με νέα εθνική αυτοπεποίθηση. Ό,τι κατακτήσαμε, ό,τι πετύχαμε το κατακτήσαμε και το πετύχαμε όλοι μαζί. Αυτό μας δημιουργεί την ευθύνη να συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση.
Την άνοιξη του 2004 θα διεξαχθούν εκλογές. Η επόμενη τετραετία θα είναι αποφασιστική για πολλά θέματα. Θα κριθούν στη διάρκειά της το Κυπριακό, το θέμα της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η αξιοποίηση του Γ΄ ΚΠΣ, θα κριθεί το ποιους πόρους θα έχουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να συνεχίσουμε, το Δ΄ ΚΠΣ. Θα κριθεί όμως προπαντός η σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Από αυτή τη σύγκλιση εξαρτάται η παραπέρα πρόοδος στην υγεία, στην παιδεία, στη βελτίωση του επιπέδου ζωής όλων των Ελλήνων. Εμείς, όλοι οι Έλληνες πολίτες, θα αποφασίσουμε για την κατεύθυνση που πρέπει να δώσουμε στην επίλυση όλων αυτών των θεμάτων. Εάν θα χτίσουμε πάνω σ’ αυτό που κερδίσαμε μέχρι τώρα ή εάν θα αφήσουμε την προσπάθειά μας ανολοκλήρωτη. Εμείς θα αποφασίσουμε με την ψήφο μας.
Εκσυγχρονισμός και μεταρρύθμιση πρέπει να εξακολουθήσουν, δυνατά. Η χώρα χρειάζεται μια ακόμη πιο παραγωγική οικονομία, μια πιο αποτελεσματική διοίκηση, ένα καλύτερα οργανωμένο κοινωνικό κράτος, περισσότερους πόρους για την παιδεία και την υγεία. Οι πολίτες, ιδιαίτερα οι νέοι, χρειάζονται περισσότερες ευκαιρίες, μια κοινωνία πιο ανοιχτή, πιο δίκαιη. Αλλά αυτά όλα προϋποθέτουν να συνεχισθεί η μέχρι τώρα πορεία. Εάν όμως θεωρήσουμε ότι λίγο ως πολύ όλα θα προχωρήσουν κανονικά, όποιοι και αν κυβερνούν, όποια κι αν είναι η πολιτική αντίληψή τους, εάν παρασυρθούμε στην άποψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίζει για όλα και αποφασίζει για μας ή αν πιστέψουμε πως υπάρχουν «αυτόματοι πιλότοι», τότε η χώρα θα οδηγηθεί σε στασιμότητα ή και σε οπισθοδρόμηση.
Είμαι οκτώ χρόνια Πρωθυπουργός.
Έχω υποχρέωση να προλάβω τον κίνδυνο που απορρέει από παρόμοιες αντιλήψεις. Τον κίνδυνο να καθυστερήσει ή και να σταματήσει η πρόοδος της χώρας. Γιατί εγώ διαμόρφωσα το σχέδιο, εγώ κατηύθυνα την προσπάθεια και πιστεύω στο όραμα της ισχυρής Ελλάδας. Γιατί το έργο μας πρέπει να έχει συνέχεια και οφείλω να εξασφαλίσω αυτή τη συνέχεια.
Τον περασμένο Ιούλιο, με την ολοκλήρωση των υποχρεώσεων που είχε η χώρα ως προεδρεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέλαβα μια σειρά από πρωτοβουλίες για να προετοιμάσω το πέρασμα σε μια νέα περίοδο που άρχιζε και αρχίζει.
Πρωτοβουλίες πρώτα, στο κόμμα. Επισήμανα τις απαιτήσεις της νέας περιόδου, που ζητούσαν αλλαγή προσώπων. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. της νέας εποχής, προϋποθέτει ότι μια πιο νέα γενιά θα αναλάβει αυξημένες ευθύνες. Ήταν η διαδικασία που ανανέωσε δραστικά την κομματική ηγεσία, το Εκτελεστικό Γραφείο και το πρόσωπο του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής.
Στις αρχές του φθινοπώρου, το Σεπτέμβριο, έφθασε η ώρα να αποδοθεί το μερίδιο μιας συνετής πολυετούς οικονομικής πολιτικής σε κοινωνικές ομάδες, απέναντι στις οποίες έχουμε ιδιαίτερες υποχρεώσεις, στις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες. Στη νέα εποχή με τη σταθερή οικονομία που πετύχαμε, η κοινωνική δικαιοσύνη μπορεί να ενισχύεται και να διευρύνεται. Το κοινωνικό πακέτο έδωσε την απόδειξη της κοινωνικής ευαισθησίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Έδειξε ότι πιστεύουμε στην ισότητα των ευκαιριών, αλλά και στη διαφοροποίηση των μέσων μας για να βοηθήσουμε τους ασθενέστερους πολίτες. Η Χάρτα Σύγκλισης, πρώτα για τη χώρα και μετά για όλες τις περιφέρειες, θέτει μετρήσιμους, θέτει συγκεκριμένους στόχους για την επόμενη τετραετία. Περιγράφει συγκεκριμένα αυτό που πρέπει να πετύχουμε.
Στη συνέχεια το κόμμα μας ανανέωσε σε πρωτοφανή ποσοστά – κοντά στο 50% – τα ψηφοδέλτιά του με νέα πρόσωπα. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. που θα βγει από τις κάλπες των εκλογών θα έχει μια άλλη καινούργια φυσιογνωμία, ένα νέο πολιτικό προσωπικό.
Τελευταίο βήμα σ’ αυτή την πορεία που ξεκίνησε τον Ιούλιο ήταν η ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2004, γιατί εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις να συνεχίσουμε την πορεία, την πολιτική του εκσυγχρονισμού και της μεταρρύθμισης.
Τώρα, στην αρχή του νέου χρόνου, ήρθε η στιγμή να κάνω το επόμενο βήμα της ανανέωσης. Ένα κόμμα και μια κυβέρνηση πρέπει να ανανεώνονται. Και ο ηγέτης της κυβέρνησης και του κόμματος πρέπει να είναι εκφραστής της ανανέωσης. Ένα κόμμα κερδίζει με την ανανέωση δυνάμεις, δυναμική, ιδέες, ικανότητες. Ένα κόμμα εκσυγχρονισμού πρέπει να επιδιώκει περισσότερο από κάθε άλλο την ανανέωση. Και κυρίως να εφαρμόζει στην πράξη την ανανέωση που επαγγέλλεται. Να μην παρασύρεται από τους χίλιους δυο λόγους που πάντα προβάλλουν όσοι θέλουν να μονοπωλούν θέσεις στο διηνεκές. Ο εγωισμός της μονιμότητας είναι βαθιά συντηρητική συμπεριφορά.
Δυναμική και συνέχεια υπάρχει σε μία παράταξη όταν νέα πρόσωπα αναλαμβάνουν ευθύνες. Χρησιμοποιούν και νέους συνεργάτες, κινητοποιούν νέα στελέχη. Όταν η εξέλιξη δημιουργεί την ελπίδα νέων προσεγγίσεων, νέων πολιτικών, νέων κατευθύνσεων.
Βαθύτατη πίστη μου, από τη στιγμή που ανέλαβα τη διακυβέρνηση της χώρας, είναι ότι ως Πρωθυπουργός έχω υποχρέωση όχι μόνο για τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά και για την καθιέρωση προτύπων που συντελούν στην πρόοδο του τόπου.
Αν ρίξουμε μια ματιά γύρω μας στις αναπτυγμένες χώρες, θα διαπιστώσουμε ότι κατά κανόνα οι ηγεσίες αλλάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η αντίληψη που επικρατεί στην Ελλάδα, ότι στην πολιτική ισχύει η μονιμότητα χωρίς όριο, δεν συμβιβάζεται με τη σημερινή πραγματικότητα της συνεχούς κοινωνικής μεταβολής. Και η Ελλάδα έχει ανάγκη να αλλάζει τις ηγεσίες της.
Ένας ηγέτης πρέπει να έχει την τόλμη να δημιουργεί νέα δεδομένα για να προωθεί την πολιτική που πιστεύει. Να δίνει απάντηση σε κείνους που βλέπουν στην πολιτική μόνο προσωπικά κίνητρα, μόνο προσωπικούς υπολογισμούς.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει ηγετικά στελέχη. Έχει ηγετικά στελέχη με γνώση, πείρα και ικανότητα: Ηγετικά στελέχη ικανά να απαντήσουν στις προκλήσεις της νέας εποχής. Να χειριστούν δύσκολες καταστάσεις. Χειρίστηκαν μέχρι τώρα δύσκολες καταστάσεις και έχουν αποδείξει ότι το μπορούν πολύ καλά. Έχουν κερδίσει την αναγνώριση της κοινωνίας μας, αλλά και της διεθνούς κοινής γνώμης. Απόδειξη η Ελληνική Προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει ηγετικά στελέχη που ανήκουν στις νεώτερες γενιές, σ’ αυτές τις γενιές που συμμετέχουν ενεργά στην παραγωγική διαδικασία, στις γενιές που ξέρουν τους νέους καιρούς, γιατί τους αντιμετωπίζουν καθημερινά στη δουλειά τους.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει ηγετικά στελέχη που μπορούν να εκφράσουν και να υλοποιήσουν την απαίτηση των Ελλήνων για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, με οικονομική σταθερότητα, με κοινωνική αλληλεγγύη, με κοινωνική συνοχή, που μπορούν να πραγματοποιήσουν την απαίτηση για ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή.
Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,
Θα κινήσω τις απαραίτητες διαδικασίες ώστε,
Να εκλεγεί νέος Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Θα παραμείνω Πρωθυπουργός μέχρι την επομένη ημέρα των εκλογών.
Ο νέος Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα ηγηθεί της νέας κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ., αμέσως μετά τις εκλογές.
Η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα συνέλθει αύριο (Πέμπτη 8 Ιανουαρίου) για να αποφασίσει τις διαδικασίες εκλογής του νέου Προέδρου.
Εκλογές θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 7 Μαρτίου. Η κυβέρνηση της χώρας έχει την υποχρέωση να χειριστεί τις σημαντικές εξελίξεις στο Κυπριακό και γι’ αυτό χρειάζεται μια νωπή λαϊκή εντολή. Χρειάζεται να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις κινήσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν κιόλας από τις επόμενες μέρες, εν όψει του ότι την 1η Μαΐου του 2004 θα ενταχθεί και τυπικά η Κυπριακή Δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ελπίζω οι σημερινές αποφάσεις, τις οποίες σας ανακοίνωσα, να συμβάλουν σε ένα πολιτικό σύστημα που επιζητεί και αποδέχεται αλλαγές σε νοοτροπίες και στάσεις. Ένα τέτοιο πολιτικό σύστημα είναι προϋπόθεση για την πρόοδο της χώρας. Ελπίζω να συμβάλουν σε πολιτικές παρατάξεις ευαίσθητες στην ανάγκη για ηγεσίες νέες και ανοιχτές στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Γιατί η χώρα μπορεί να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα προβλήματα, αν οι ηγεσίες της είναι ευαίσθητες, αν είναι ανοιχτές στα όσα πραγματοποιούνται στον κόσμο, αν τα πολιτικά κόμματα και οι πολιτικές παρατάξεις ανοίγονται στη νέα εποχή. Πιστεύω ότι οι αποφάσεις μου προωθούν αυτό που συμφέρει την Ελλάδα και τους Έλληνες.
Σας ευχαριστώ πολύ.