Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα σταθερά σε μία πορεία ανάκαμψης, εξυγίανσης και ελέγχου των ανισορροπιών που κληρονόμησε η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1993. Στη διετία που πέρασε, επενδύσαμε στη σταθεροποίηση καίριων οικονομικών μεγεθών και στην αξιοπιστία της πολιτικής. Στόχος μας είναι να ολοκληρώσουμε αυτή τη δύσκολη προσπάθεια στη γραμμή που συστηματικά έχουμε ακολουθήσει, και να αξιοποιήσουμε τα σημαντικά οφέλη που προέκυψαν. Θεωρούμε ότι η κυβέρνησή μας έχει ρητή υποχρέωση να σεβαστεί τις θυσίες των εργαζομένων και να τις μετατρέψει σε αποτέλεσμα, έργα, προοπτικές.
Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησής μας είναι οργανικά δεμένη με τις επιδιώξεις της κοινωνίας μας. Καταρτίζεται με κριτήριο από το ποια θέση θέλουμε για την Ελλάδα των επόμενων χρόνων, μέσα στους οποίους συντελούνται ριζικές αλλαγές στον ευρωπαϊκό και ευρύτερο χώρο. Ισχυρή οικονομική βάση, ισχυρή κοινωνική συνοχή, δημοκρατικοί θεσμοί και αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για την Ελλάδα του 2000.
Όσο και αν η αντιπολίτευση αρνείται να αναγνωρίσει την πραγματικότητα, τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής μας είναι σημαντικά και εκφράζονται σε κάθε επίπεδο. Θα αναφέρω ορισμένα χαρακτηριστικά μεγέθη, με πηγή τον ΟΟΣΑ, ώστε να είναι συγκρίσιμο με τα αντίστοιχα για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, που υποεκτιμούν ελαφρώς ορισμένα πιο πρόσφατα μεγέθη της οικονομίας μας, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην περίοδο 1994 – 1997 θα είναι κατά μέσο όρο 2,1% έναντι 0,6% στην περίοδο 1990 – 1993. Κατά τη διάρκεια διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η οικονομία μας θα αναπτύσσεται τρεισήμισι φορές ταχύτερα, από ότι ίσχυε κατά την περίοδο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Ο πληθωρισμός θα κινηθεί στο 8,4% κατά μέσο όρο έναντι 16,7% αντίστοιχα επί Νέας Δημοκρατίας. Οι επενδύσεις θα αυξάνονται με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,5% έναντι μηδέν – το τονίζω μηδέν – αντίστοιχα επί Νέας Δημοκρατίας. Οι εξαγωγές μας επίσης θα αυξάνονται με 6,6% δίνοντας μία περαιτέρω ώθηση στην εξωστρέφεια της οικονομίας μας και στην παρουσία των προϊόντων μας στη διεθνή αγορά.
Η Ελλάδα πλησιάζει όλο και πιο πολύ στις αναπτυξιακές επιδόσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ρυθμός ανάπτυξής μας από το μισό του ρυθμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1990 – 93, εφέτος θα τον ξεπεράσει και θα υπάρξει έτσι για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια, μείωση της απόστασης που μας χωρίζει από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και αυτό παράλληλα με μία εκτεταμένη προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης και αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού.
Αν το 1994 ήταν έτος – κλειδί για τον έλεγχο του δημοσιονομικού χάους που παραλάβαμε και για την επιβολή πειθαρχίας στους κερδοσκόπους του εθνικού μας νομίσματος, το 1995 προστέθηκαν τρεις σοβαρές επιτυχίες:
η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, στα τέλη του έτους στο ιστορικό για την τελευταία εικοσαετία επίπεδο του 8,1%,
η μείωση των επιτοκίων των τίτλων του δημοσίου κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες και των επιτοκίων χορηγήσεων κατά 6,5% μονάδες,
η επιτυχής εφαρμογή μίας ιστορικής για τα ελληνικά δεδομένα δημοσιονομικής μεταρρύθμισης, με στόχο το νοσηρό φαινόμενο της φοροδιαφυγής.
Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε το 1995 κατά 2,5% για δεύτερο κατά σειρά έτος, μετά τους συνεχείς αρνητικούς ρυθμούς του 1990 – 1993. Στα δημοσιονομικά, πετύχαμε τους στόχους μας για δεύτερο κατά σειρά έτος, παρά τις απρόβλεπτες πρόσθετες ανάγκες. Οι δανειακές ανάγκες μειώθηκαν δραστικά στο 8,9% του ΑΕΠ από 11,4% το 1994, και 12,3% κατά μέσο όρο επί Νέας Δημοκρατίας.
Η τάση αύξησης της ανεργίας, που από 7,5% το 1989 ανέβηκε στο 9,7% το 1993, μειώθηκε αισθητά. Παραμένει, όμως, βεβαίως, ένα μεγάλο πρόβλημα.
Στη διετία που πέρασε, τα κατώτερα ημερομίσθια αυξήθηκαν σε πραγματικούς όρους κατά 1% περίπου. Για όσους γνωρίζουν, και στην αίθουσα αυτή όλοι γνωρίζουν ή οφείλουν να γνωρίζουν ότι οι κλαδικές συμβάσεις διαμορφώνονται σε υψηλότερα επίπεδα της τάξης του 2-3%. Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, όχι μόνο διασφάλισαν το πραγματικό τους εισόδημα, αλλά πήραν πραγματικές εισοδηματικές αυξήσεις πάνω από την αύξηση του ΑΕΠ. Στη βιομηχανία και στο εμπόριο οι πραγματικές αυξήσεις ήταν 2 με 4 μονάδες πάνω από τον πληθωρισμό. Οι επιχειρήσεις μπόρεσαν να καταβάλουν τα ποσά αυτά, γιατί η πολιτική μας τους εξασφάλισε σταθερό περιβάλλον, προοπτική, εργασιακή ειρήνη και σημαντική μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους. Η εισοδηματική αυτή πολιτική δεν έχει καμμία σχέση με τη συνεχή συρρίκνωση του εισοδήματος που υπέστησαν οι εργαζόμενοι στην περίοδο 1990 – 1993.
Στον αγροτικό τομέα, το κατά κεφαλή εισόδημα αυξήθηκε κατά 1,6% το 1995 και κατά μέσο όρο 5,2% το 1994 – 1995 έναντι της σχεδόν μηδαμινής αύξησης 0,7% κατά μέσο όρο το 1990 – 1993.
Βεβαίως υπάρχουν προβλήματα. Κανείς δεν το αρνείται. Και το βασικό πρόβλημα υπάρχει με τους εργαζόμενους στο Δημόσιο. Αυτοί σήκωσαν πράγματι ένα σοβαρό βάρος.
Αυτά είναι τα αδιάψευστα στοιχεία, όσο και αν κάποιοι θέλουν να τα αμφισβητήσουν, όσο και αν κάποιοι τα αρνούνται, όσο και αν κάποιοι θέλουν να τα φέρουν στα μέτρα τους.
Η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει εγγυηθεί το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων και τήρησε την υπόσχεσή της. ΄Έχει εγγυηθεί όμως και την ανόρθωση της οικονομίας. Δεν θα ανατρέψει ούτε τη μία, ούτε την άλλη υπόσχεσή της.
Αυξήσαμε τις αγροτικές συντάξεις κατά 19% στις 25.000. Στους χαμηλοσυνταξιούχους δόθηκαν αυξήσεις πάνω από τις ρυθμίσεις που είχε θεσπίσει η Νέα Δημοκρατία. Ειδική Επιτροπή με τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων πλευρών θα υποβάλει σύντομα πόρισμα με προτάσεις για τη βελτίωση της θέσης των χαμηλοσυνταξιούχων.
Η αναφορά στα μεγέθη αυτά εκφράζει το έργο που επιτελέσθηκε, και τις θετικές προοπτικές που δημιουργούμε στον ελληνικό λαό. Ας τις συγκρίνει κανείς με τις επιδράσεις των επικριτών μας, όταν άσκησαν την διακυβέρνηση της χώρας, και θα βγάλει αμέσως τα συμπεράσματά του.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι επιτυχίες αυτές έχουν αναγνωρισθεί από τους διεθνείς οργανισμούς και έχουν ανεβάσει σημαντικά τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας. Το πιο σημαντικό είναι το κλίμα εμπιστοσύνης και βεβαιότητας που εδραιώνεται συνεχώς και αποτελεί καίριο στοιχείο επιτυχίας της πολιτικής μας.
Αυτό το κλίμα εμπιστοσύνης, αυτό το κλίμα σταθερότητας θα το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού και στη διετία που έχουμε μπροστά μας, ως το τέλος της τετραετίας και τις εκλογές που – ας το πάρει η αντιπολίτευση απόφαση – θα είναι και πάλι νικηφόρες για το ΠΑΣΟΚ.
Πέρα από τα αποτελέσματα στα οποία αναφέρθηκα, το κυβερνητικό έργο που έχουμε ως στόχο να υλοποιήσουμε, είναι εκτεταμένο και επίπονο. Το έργο αυτό αφορά στη δημιουργία μίας οικονομίας ικανής να δημιουργεί διαρκή ανάπτυξη, απασχόληση, εισόδημα, να είναι πηγή προοπτικής και ευημερίας για τον εργαζόμενο, τον επαγγελματία, τον αγρότη, την επιχείρηση.
Η φάση που διανύουμε έχει ιστορικό χαρακτήρα. Θα κρίνει αν η Ελλάδα θα πετύχει ή όχι να διαβεί το ποιοτικό εκείνο όριο που θα τη φέρει πιο κοντά ή πιο μακριά στον κύκλο των χωρών που πρωταγωνιστούν στην οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Η κυβέρνησή μας δεν θεωρεί ότι έχει πολλές επιλογές. Αισθάνεται πιεστική τη λαϊκή επιλογή να προχωρήσει χωρίς ταλάντευση προς μία και μόνη κατεύθυνση: της επιτυχίας με γνώμονα την κρίση της ιστορίας. Ακόμα και όσοι σήμερα για λόγους κοντόφθαλμων σκοπιμοτήτων και συμφερόντων αντιστέκονται στην ανάγκη της αναδιάρθρωσης, του μετασχηματισμού, της αλλαγής ιστορικά ξεπερασμένων απόψεων, θα αναγκασθούν να αναγνωρίσουν αργότερα τη σημασία των επιλογών μας, όπως έκαναν και σε άλλες περιστάσεις.
Πρέπει επιτέλους όλοι, όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και οι αντιπολιτευόμενες πολιτικές δυνάμεις, να τοποθετηθούν με σαφήνεια, να τοποθετηθούν χωρίς διπροσωπία. Στη συζήτηση που είχαμε προ ημερών για τη Διακυβερνητική, η αντιπολίτευση αναφέρθηκε στις επιπτώσεις που θα έχουμε ως οικονομία, αν δεν μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους μας στην πορεία προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης. Θα είναι πράγματι σοβαρές και ενδεχομένως μη – αναστρέψιμες.
Η Ελλάδα, παρά το Πρόγραμμα Σύγκλισης που ακολουθεί, ίσως δεν βρεθεί στον πρώτο κύκλο των χωρών, που το 1998 θα επιλεγούν για να προχωρήσουν στην τρίτη φάση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Πρέπει να είναι όμως κοντά, πολύ κοντά. Αλλιώς ίσως μείνει έξω για πολύ διάστημα. Με όλες τις επικίνδυνες προεκτάσεις που αυτό έχει, όχι μόνο για την οικονομία της, αλλά και για τη γενικότερη θέση της στην Ευρώπη, στα Βαλκάνια, στις σχέσεις της με την Τουρκία.
Δεν αρκεί, κύριοι συνάδελφοι τα πατριωτικά μας αισθήματα να τα εκτονώνουμε σε λόγους. Η μετατροπή τους σε πραγματικότητα απαιτεί στρατηγικές, απαιτεί θυσίες και συνέπεια. Γιατί μία υπεύθυνη κυβέρνηση απαιτεί την κατανόηση των ευαίσθητων προβλημάτων της κοινωνίας και την ανάληψη του πολιτικού κόστους για επιλογές, που μπορεί να μην είναι οι πιο ευχάριστες βραχυπρόθεσμα, αλλά είναι αναγκαίες σε μία εθνική προοπτική. Ο πατριωτισμός αποδεικνύεται από το πόσο θα κάνουμε τη χώρα μας ισχυρή στο διεθνή ανταγωνισμό. Αυτή η γραμμή θα μας καθοδηγεί. Αυτή η γραμμή θα μας δικαιώσει.
Μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας. Οι σοβαροί στόχοι που έχουμε θέσει θα επιτευχθούν με προσπάθεια και θυσίες. Αν δεν προσπαθήσουμε, αν μεμψιμοιρούμε σε κάθε δυσκολία το κόστος θα είναι πολλαπλό για όλους. Ιδιαίτερα, όμως για τις πιο αδύναμες ομάδες. Είναι δυνατό να προχωρήσουμε, πιστεύοντας ότι μπορούμε ταυτόχρονα να μειώσουμε τα ελλείμματα, να μειώσουμε τις φορολογικές υποχρεώσεις, να αυξάνουμε πέρα από τα όρια τις δαπάνες, να αυξάνουμε τις αμοιβές, τις επιδοτήσεις των αγροτικών προϊόντων ή τις συντάξεις των ελλειμματικών ασφαλιστικών ταμείων, και να ικανοποιούμε τόσα άλλα που καθημερινά ζητούνται και να μειώνουμε επιπλέον τον πληθωρισμό ;
Σε ποιο φανταστικό κόσμο είναι όλα αυτά εφικτά χωρίς να ξαναβρεθούμε σε τροχιά οπισθοδρόμησης ; Κάθε οπισθοδρόμηση όμως θα σημάνει πρώτα απ’ όλα κόστος για τον εργαζόμενο, τον μικρομεσαίο, τον αγρότη. Αυτοί θα πληρώσουν τα σπασμένα της αντιπολιτευτικής δημαγωγίας.
Το τελευταίο διάστημα έχει προκύψει ένα πρόβλημα με τους αγρότες, κυρίως τους κτηνοτρόφους. Η κυβέρνηση το παρακολουθεί με προσοχή. Όμως ποιος τομέας της οικονομίας δεν γνώρισε κατά καιρούς ένα παροδικό σοβαρό πρόβλημα; Μήπως η βιομηχανία, ο τουρισμός, το εμπόριο ; Σταδιακά ξεπεράστηκαν, και η κυβέρνηση θα στηρίξει τις διαδικασίες προσαρμογής. Όμως στη σημερινή φάση με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας να βρίσκεται ακόμα σε απόσταση από τους στόχους της συμμετοχής στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση και με πιεστικά προβλήματα σε ευρύτατα τμήματα της κοινωνικής ζωής, πρέπει να υπάρξει αυτοσυγκράτηση και λογική. Πρέπει επίσης να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τις μακροχρόνιες αιτίες των προβλημάτων.
Η πριμοδότηση από την αντιπολίτευση, κάθε αιτήματος που συνεπάγεται δημόσια δαπάνη, δεν μας ξαφνιάζει. Ο στόχος για την αντιπολίτευση είναι ένας: Γαία πυρί μιχθήτω για να κερδίσει τις εκλογές.
Η κυβέρνηση δεν θα παίξει το παιχνίδι αυτό. Η ευθύνη απέναντι σε όλους εκείνους που επωμίσθηκαν το βαρύ φορτίο, το κόστος της προσπάθειας μέχρι σήμερα, είναι μεγάλη. Τις θυσίες τους πρέπει να διαφυλάξουμε. Οι συνέπειες για το πού θα βρεθεί η χώρα αν εκτροχιαστεί η πορεία μας στη φάση αυτή, έχουν ιστορική σημασία.
Θα συνεχίσουμε να κρατούμε μια γραμμή ισορροπίας μεταξύ σταθεροποίησης-ανάπτυξης-κοινωνικής δικαιοσύνης, όπως μέχρι τώρα. Είναι η γραμμή διαφοροποίησής μας από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Νέας Δημοκρατίας. Το στοιχείο αποδοχής της κυβέρνησής μας από το λαό. Απορρίπτουμε κάθε ανατροπή της ισορροπίας αυτής.
Το έργο που έχουμε να επιτελέσουμε, δεν είναι όμως μόνο έργο της κυβέρνησης. Αφορά όλους μας. Ζούμε σε μια περίοδο αδυσώπητου ανταγωνισμού μεταξύ χωρών για το ποιος θα προχωρήσει μπροστά, ποιος θα πετύχει να προσαρμοστεί περισσότερο, γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα στα νέα πρότυπα παραγωγικής οργάνωσης και ανταγωνιστικής ικανότητας που διαμορφώνονται. Ποιος θα προηγηθεί περισσότερο στην αρένα της διεθνούς αγοράς και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Το έργο αυτό πρέπει να το φέρουμε σε πέρας όλοι μαζί, Κυβέρνηση, παραγωγικές και κοινωνικές δυνάμεις, ακόμα και η αντιπολίτευση. Δεν αρκεί να προχωρούμε. Πρέπει να προχωρούμε πιο γρήγορα από τους άλλους, από ένα σύνολο χωρών που ανταγωνίζονται σκληρά για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των λαών τους.
Η Ελλάδα επιπλέον, πρέπει να ισχυροποιήσει τη θέση της για να αντιμετωπίσει τις ιδιαίτερες πιέσεις και προκλήσεις που δημιουργεί η γεωπολιτική της θέση. Ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίζουμε τα εθνικά μας συμφέροντα είναι η οικονομική ισχύς. Μέσα από αυτήν θα κατοχυρώνουμε το σεβασμό σε όσους επιδιώκουν να αμφισβητήσουν τα εθνικά μας δικαιώματα. Μέσα από αυτήν ισχυροποιούμε τη θέση μας στα Βαλκάνια και αξιοποιούμε πραγματικά τις ευκαιρίες ανάπτυξης και συνεργασίας που διαμορφώνονται.
Η ισχυροποίηση της οικονομίας μας αποτελεί τον κεντρικό όρο για την ισότιμη συμμετοχή μας στις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ισχυροποίηση της οικονομίας μας είναι ο πιο καθοριστικός όρος για το κύρος της ελληνικής φωνής σε μια Ένωση των 15 ή περισσότερων αύριο, ευρωπαϊκών χωρών. Σε λίγες μέρες είναι η πανηγυρική έναρξη της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, στην οποία θα καθοριστούν οι νέοι κανόνες λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησής μας είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει στην προώθηση των θέσεών μας στη διαπραγμάτευση αυτή.
Στα πλαίσια αυτά, οι στόχοι της κυβέρνησής μας είναι :
Πρώτον, η επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης με τρόπο ώστε να αυξήσει την απασχόληση και την ευημερία των πολιτών, να προετοιμάσει την Ελλάδα για μια ισότιμη συμμετοχή στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, και να επιτρέψει την λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους κοινωνικής ασφάλειας και αλληλεγγύης.
Δεύτερος στόχος, μας είναι η ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης και μείωσης του πληθωρισμού. Η δημοσιονομική προσαρμογή θα συνεχιστεί ώστε να πετύχουμε ένα εξορθολογισμό των δαπανών του δημοσίου, και να αποκαταστήσουμε ένα δίκαιο, απλό και αποδοτικό φορολογικό σύστημα. Και οι δύο αυτοί στόχοι δεν υπαγορεύονται μόνο από το Πρόγραμμα Σύγκλισης. Συνιστούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας του κράτους, τη μείωση των στρεβλώσεων και, τελικά, την αύξηση της κοινωνικής ευημερίας. Σύμφωνα με τις επιδιώξεις του κρατικού προϋπολογισμού για το 1996 και το Πρόγραμμα Σύγκλισης, οι καθαρές δανειακές ανάγκες του δημόσιου τομέα, θα περιοριστούν κατά το τρέχον έτος σε 7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Θα εμμείνουμε στην πάταξη της φοροδιαφυγής, της δασμοδιαφυγής και της παραοικονομικής δραστηριότητας. Ο στόχος αυτός δεν αποτελεί απλώς ένα μέσο για να αυξήσουμε λίγο τα έσοδα. Συνιστά ηθική υποχρέωση απέναντι στους μισθωτούς, τους επιχειρηματίες και τους συνταξιούχους που εκπληρώνουν με ειλικρίνεια τις φορολογικές τους υποχρεώσεις και χρηματοδοτούν έτσι μια σειρά από δημόσια αγαθά που απολαμβάνουν άκοπα και συχνά καταχρηστικά οι φοροφυγάδες.
Τρίτος στόχος μας, είναι η μετατροπή του αναπτυξιακού πλεονάσματος που θα επιτυγχάνουμε σε πλεόνασμα απασχόλησης. Το πρόβλημα της απασχόλησης και της ανεργίας μας απασχολεί έντονα. Η ανεργία εξακολουθεί να είναι στην Ελλάδα κάπως χαμηλότερη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως η ανεργία των νέων διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα. Η μετάφραση της ανάπτυξης σε απασχόληση είναι σήμερα ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα σε όλο τον ευρωπαϊκό χώρο, όπου είναι έκδηλη η ένταση του προβλήματος.
Πέρα από τα άλλα μέτρα αυτής της διετίας, σε πολύ σύντομο διάστημα προχωρούμε στην κάρτα εργασίας, στη χαρτογράφηση της αγοράς εργασίας, σε μέτρα για τους θύλακες ανεργίας, σε μέτρα υπέρ άνεργων νέων και στην εφαρμογή προσυνταξιοδοτικών προγραμμάτων για ηλικιωμένους και άνεργους.
Η πολιτική για την απασχόληση και την αντιμετώπιση της ανεργίας έχει για μας την ίδια κρίσιμη σημασία με το μίγμα αναπτυξιακής και σταθεροποιητικής πολιτικής που ακολουθούμε. Πιστεύουμε ότι το πιο βασικό όπλο για τη διασφάλιση των θέσεων απασχόλησης είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικής βάσης της οικονομίας. Σιγουριά στην απασχόληση συνδέεται με ανταγωνιστική ικανότητα στην παραγωγή. Δεν αγωνιζόμαστε μόνο για τους άνεργους, αλλά και για όσους έχουν ήδη μια θέση εργασίας στο παραγωγικό σύστημα και πρέπει να την διατηρήσουν.
Θέλω να τονίσω, ότι το εκτεταμένο πρόγραμμα έργων που εκτελούμε, καθώς και το πρόγραμμα κατάρτισης του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας θα δημιουργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα στηρίξουν με τον πιο σταθερό τρόπο την ανταγωνιστική βάση της παραγωγής και της απασχόλησης.
Τέταρτος στόχος μας, είναι η αναβάθμιση της παιδείας και του πολιτισμού που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο στη νέα οικονομία της γνώσης, στην Κοινωνία των Πληροφοριών και των νέων τεχνολογιών, αλλά παράλληλα συνιστούν και ένα σπάνιο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας στο διεθνή στίβο.
Πέμπτος στόχος, είναι η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Βαλκάνια και την Μεσόγειο, με τρόπο ώστε να αναδείξουμε τα γεωγραφικά, οικονομικά και πολιτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, της δημοκρατίας και της συνεργασίας των λαών, προς όφελος των μελλοντικών γενεών, προς όφελος του Ελληνισμού.
Η κυβέρνησή μας προωθεί ένα ευρύ πλέγμα έργων, θεσμών και ενεργειών, ώστε να στηρίξει τις πρωτοβουλίες των επιχειρήσεων στα Βαλκάνια. Κίνητρα για την εμπορική οργάνωση σε νέες αγορές, για επιχειρηματικά σχέδια, για επενδύσεις στη Β. Ελλάδα, έργα υποδομής σε μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, προγράμματα εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού, συμφωνίες με γειτονικές χώρες, το Χρηματιστηριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης που εγκαινιάστηκε προ ημερών, η στήριξη ειδικών προγραμμάτων σε συνεργασία με τον επιχειρηματικό κόσμο, συνθέτουν ένα πλέγμα δράσεων που υποστηρίζει την ικανότητα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης στην περιοχή.
Οι στόχοι τους οποίους ανέφερα απαιτούν δράσεις. Θα σταθώ σε έναν από τους άξονες δράσεις, την επενδυτική δραστηριότητα.
Η στήριξη της επενδυτικής δραστηριότητας αποτέλεσε το κεντρικό σημείο προσανατολισμού της κυβερνητικής πολιτικής στη διετία που πέρασε. Συνδυάστηκε επίσης με μια στρατηγική κοινωνικής συναίνεσης, που μπορεί να θεωρηθεί και στοιχείο-κλειδί της επιτυχίας της κυβερνητικής πολιτικής. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν να μειωθεί σοβαρά η έκταση και το κόστος των εργασιακών διενέξεων. Οι απεργίες το 1994 σημείωσαν το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων είκοσι ετών, που περιορίστηκε ακόμα περισσότερο το 1995. Οι επιχειρήσεις λειτούργησαν σε ένα εξαιρετικό ήρεμο κοινωνικό περιβάλλον, παρά το γεγονός ότι εφαρμόζεται πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής και σταθεροποίησης. Το κλίμα συναίνεσης που επιτεύχθηκε είχε ευνοϊκά αποτελέσματα για όλους : τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και την ανάπτυξη της οικονομίας συνολικά.
Παράλληλα με τη δημοσιονομική εξυγίανση και σταθεροποίηση, κεντρικός στόχος της επενδυτικής πολιτικής της Κυβέρνησης ήταν και είναι η χρηματοδοτική στήριξη των επενδυτών. Η πολιτική αυτή έχει δύο βασικά σκέλη :
Κατ’ αρχήν στοχεύει στη δημιουργία συνθηκών για πιο άνετη χρηματοδότηση και μείωση του κόστους του χρήματος είτε μέσω τραπεζικού συστήματος, είτε μέσω της κεφαλαιαγοράς γενικότερα. Η προσπάθεια για τη μείωση των επιτοκίων έδωσε μέχρι τώρα σοβαρά αποτελέσματα. Με την απελευθέρωση πλέον από πέρυσι και της κίνησης των κεφαλαίων από και προς τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, οι επιχειρήσεις έχουν την ευχέρεια επιλογής του χαμηλότερου συνδυασμού χρηματοδότησης. Η αύξηση της χρηματοδότησης από τις εμπορικές τράπεζες προς τον επιχειρηματικό τομέα κατά 29% το 1995, αντανακλά τις νέες ευχέρειες που διασφαλίζουν πιο ικανοποιητική πιο ευέλικτη και πιο φθηνή χρηματοδότηση της ελληνικής επιχείρησης.
Δεύτερο σκέλος της χρηματοδοτικής στήριξης των επενδυτών ήταν η αναμόρφωση το 1994 του συστήματος των επενδυτικών κινήτρων και η θέσπιση σοβαρών οργανωτικών αλλαγών που να στηρίζουν καλύτερα τις επενδυτικές αποφάσεις.
Σε λιγότερο από ένα χρόνο, η ανταπόκριση των επενδυτών ήταν άμεση και εντυπωσιακή. Εγκρίναμε επιδοτήσεις ύψους 204 δις δρχ., που εκτιμάται ότι, με την ολοκλήρωσή τους, θα ισχυροποιήσουν την ανταγωνιστική βάση της οικονομίας, την απασχόληση και τις εξαγωγές.
Ενδεικτικό της επενδυτικής τάσης που δρομολογήθηκε, είναι ότι οι εισαγωγές κεφαλαιουχικού εξοπλισμού αυξήθηκαν το πρώτο επτάμηνο του 1995 κατά 32,2% έναντι 9,2% το 1994 αντίστοιχα. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τις αυξημένες εισαγωγές στο ισοζύγιο πληρωμών, και δεν πρέπει να εμπνέει ανησυχία γιατί διευρύνει την παραγωγική δραστηριότητα της χώρας μας.
Η αναπτυξιακή μας πολιτική έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση ενός τεράστιου προγράμματος υποδομών, που βελτιώνουν το κόστος λειτουργίας των δημοσίων και ιδιωτικών επιχειρήσεων και συνεπώς ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία τους. Οι οδικοί άξονες από Πάτρα ως τα σύνορα, η Εγνατία, αλλά μικρότερα οδικά δίκτυα, η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση λιμανιών και αεροδρομίων, το αεροδρόμιο των Σπάτων, έργα τουριστικής υποδομής, η εισαγωγή φυσικού αερίου δημιουργούν και θα δημιουργήσουν νέους συσχετισμούς κόστους, αλλά και νέες επενδυτικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις.
Με τις δημόσιες επενδύσεις που υλοποιούνται στην περίοδο αυτή, η ελληνική οικονομία εντάσσεται πλέον σε ένα διευρωπαϊκό πλέγμα δικτύων, που διασυνδέει την ελληνική οικονομία με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Βαλκανίων, αλλά και την περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Οι θετικές συνέπειες των επενδύσεων αυτών και της συνολικότερης βελτίωσης των μακροοοικονομικών συνθηκών αναμένεται να οδηγήσουν τις επενδύσεις στα υψηλότερα επίπεδα της μεταπολεμικής περιόδου. Οι εκτιμήσεις είναι, ότι την περίοδο 1995-1999 οι δημόσιες επενδύσεις θα αυξηθούν με μέσο ετήσιο ρυθμό 11% και οι ιδιωτικές αντίστοιχα με 6%.
Για την κυβέρνησή μας στόχος είναι η αξιοποίηση των διαρθρωτικών πόρων για τη μεγιστοποίηση του αναπτυξιακού αποτελέσματος. Σχεδιάσαμε από το μηδέν πολλά καινοτομικά προγράμματα με περιεχόμενο που θα διασφαλίσει για δεκαετίες την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής στις πόλεις και την ύπαιθρο. Προχωρήσαμε σε ριζοσπαστική εξυγίανση χρόνιων νοσηρών καταστάσεων στην ανάθεση και κατάρτιση δημόσιων έργων, παρά τις ισχυρές αντιδράσεις. Διασφαλίσαμε την πληρότητα των έργων και τη σωστή κοστολόγησή τους. Θεσπίσαμε νέους μηχανισμούς ποιοτικού ελέγχου. Αναμορφώνουμε το σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης, ο σκανδαλώδης χαρακτήρας του οποίου στο παρελθόν είναι γνωστός στους πάντες. Συστήσαμε νέα ευέλικτα όργανα για την υποστήριξη της δημόσιας διοίκησης στην εκτέλεση του ΚΠΣ, όπως η Μονάδα Οργάνωσης Διαχείρισης (ΜΟΔ), το Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων (ΕΛΚΕ), οι Ανώνυμες Εταιρείες Διοίκησης Μεγάλων Έργων κ.ά. Εισάγουμε νέους θεσμούς συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη συγχρηματοδότηση υποδομών, την ενίσχυση του τεχνολογικού και οργανωτικού εκσυγχρονισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε νέους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς, στην έρευνα και τεχνολογία κλπ.
Οι όποιες καθυστερήσεις σημειώθηκαν, ήταν απόρροια της επιλογής μας για ένα καλύτερο και μονιμότερο τελικό αποτέλεσμα σε όφελος του ελληνικού λαού και του Έλληνα φορολογούμενου.
Η αναπτυξιακή μας πολιτική στηρίζεται και στην αποκρατικοποίηση επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων, ώστε να υπαχθούν σε συνθήκες ανταγωνιστικής λειτουργίας στην αγορά. Σε λίγες μέρες γίνεται η εισαγωγή ενός ποσοστού μετοχών του ΟΤΕ στο Χρηματιστήριο. Επιδιώξαμε τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια αλλά και την πρόσβαση του μέγιστου αριθμού πολιτών σε μια επιχειρηματική δραστηριότητα με εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης. Οι τράπεζες του ευρύτερου δημόσιου τομέα έχουν κληθεί να προχωρήσουν σε διαδικασίες για τη μεταφορά επιχειρήσεων που ελέγχουν, σε καθεστώς αυξημένου ανταγωνισμού.
Προχωρήσαμε σε μικτά σχήματα με ιδιώτες για τεράστια έργα, όπως το αεροδρόμιο των Σπάτων, η γέφυρα Ρίο-Αντίρριο, ο άξονας Σταυρού-Ελευσίνας. Πετύχαμε μια ικανοποιητική λύση στο σημαντικό θέμα του Νεωρίου Σύρου. Στα μεταλλεία Κασσάνδρας θα πραγματοποιηθεί από καναδική εταιρεία μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις της τελευταίας δεκαπενταετίας. Οι διαδικασίες αποκρατικοποίησης ορισμένων άλλων οργανισμών και επιχειρήσεων θα προχωρήσουν και θα ολοκληρωθούν. Στόχος μας δεν είναι να ξεπουλήσουμε με κάθε τρόπο περιουσιακά στοιχεία. Η εμπειρία των ιδιωτικοποιήσεων της Νέας Δημοκρατίας που οδήγησε τελικά στο κλείσιμο μιας σειράς επιχειρήσεων είναι χαρακτηριστική και πρέπει να την αποφύγουμε. Επιδίωξη της δικής μας κυβέρνησης είναι να ενισχύσουμε τη βιωσιμότητα, και τις προοπτικές των επιχειρήσεων που αποκρατικοποιούμε. Επιδίωξή μας, επίσης, είναι, να διασφαλίσουμε τα συμφέροντα των καταναλωτών και του κοινωνικού συνόλου, στις περιπτώσεις που διαγράφονται κίνδυνοι ολιγοπωλιακής συμπεριφοράς.
Στο σημαντικότερο χώρο των υπηρεσιών η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στους μεγάλους τομείς του τουρισμού, των τηλεπικοινωνιών, του εμπορίου, των τραπεζών και των μεταφορών.
Βασική επιδίωξη της τουριστικής πολιτικής είναι η αναβάθμιση της ποιότητας, ο εμπλουτισμός και η διαφοροποίηση του συνολικού τουριστικού προϊόντος. Παράλληλος στόχος μας είναι η ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος ως τουριστικού πόρου. Με τον τελευταίο αναπτυξιακό νόμο θεσπίστηκαν ειδικά κίνητρα για ολοκληρωμένες επενδύσεις εκσυγχρονισμού ξενοδοχειακών συγκροτημάτων καθώς και σε έργα ειδικής τουριστικής υποδομής. Στο Πρόγραμμα για τον Τουρισμό οι δημόσιες επενδύσεις κατευθύνονται στην ανάπτυξη θαλάσσιου τουρισμού, και άλλων ειδικών μορφών τουρισμού υψηλής ζήτησης.
Στον αγροτικό τομέα η Κυβέρνησή μας, παρά τις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, στηρίζει την αγροτική παραγωγή, το αγροτικό εισόδημα, και κυρίως την προσαρμογή του αγροτικού τομέα στις εντεινόμενες διεθνείς ανταγωνιστικές πιέσεις, Μία από τις πρώτες κυβερνητικές αποφάσεις ήταν η ρύθμιση χρεών των συνεταιρισμών και του δημοσίου προς την ΑΤΕ, ώστε αυτή να επιτελέσει με μεγαλύτερη άνεση το χρηματοδοτικό της ρόλο.
Διευκολύναμε την πρόσβαση του αγρότη στα δάνεια πρώτης κατοικίας. Επαναχορηγήσαμε την πρόωρη συνταξιοδότηση σε 11 χιλιάδες αγρότες. Προωθήσαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση αύξηση της μηνιαίας αποζημίωσης στις 40 χιλιάδες δραχμές. Αυξήσαμε τις αγροτικές συντάξεις. Θεσπίσαμε τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης για τα καύσιμα αγροτικής χρήσης. Νομοθετήσαμε το Μητρώο Αγροτών που η ΠΑΣΕΓΕΣ ανέλαβε να υλοποιήσει.
Εξετάζουμε τη μετεξέλιξη του ΟΓΑ σε Ασφαλιστικό Ταμείο Κύριας Ασφάλισης των Αγροτών. Επεξεργαζόμαστε ένα πρόγραμμα κατάρτισης για νέους αγρότες.
Η υλοποίηση του ΚΠΣ θα φέρει μια μεγάλη αλλαγή στην Περιφέρεια και στον αγροτικό τομέα. Τα οφέλη του αγρότη δεν θα αντληθούν μόνο μέσα από το Πρόγραμμα της Γεωργίας. Το εκτεταμένο δίκτυο των τοπικών, νομαρχιακών και εθνικών έργων που υλοποιούνται στην Περιφέρεια, θα ευνοήσουν την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας, και θα δημιουργήσουν ισχυρότερες διασυνδέσεις της υπαίθρου με όλο τον ελληνικό χώρο και τη διεθνή αγορά. Επιπλέον θα βελτιώσουν αισθητά και την ποιότητα ζωής της υπαίθρου.
Η χώρα μας, πρέπει να προσβλέπει σε ένα αγροτικό τομέα που θα αποτελεί ένα ζωντανό και σύγχρονο τμήμα της οικονομίας, θα διασφαλίζει απασχόληση και εισόδημα. Ο στόχος αυτός δεν θα γίνει με τις πρακτικές του παρελθόντος, των οποίων η αναποτελεσματικότητα γίνεται όλο και πιο ορατή. Ο αγρότης πρέπει να συνδεθεί με τις ανάγκες και τις πρακτικές της σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής κοινωνίας, με τον τουρισμό, τον πολιτισμό, τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις, τα πρότυπα υγιεινής διατροφής, γενικά να έχει μια πιο πολύπλευρη γνώση και δραστηριότητα στην κοινωνία μας.
Η κυβέρνηση θα στηρίξει τις διαδικασίες προσαρμογής με όλα τα μέσα που διαθέτει. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαπραγματευτούμε σκληρά τα θέματα της ΚΑΠ, έτσι ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους αγρότες μας. Όμως τις αποφάσεις δεν τις παίρνει η Ελλάδα κατά βούληση.
Κυρίες και κύριοι,
Η οικονομία μας κινείται σε μια λεπτή ισορροπία. Η πολιτική που εφαρμόσαμε, έδωσε αποτελέσματα που βελτίωσαν καθοριστικά την κατάσταση που παραλάβαμε. Όμως εξακολουθούμε να κινούμαστε σε μια τροχιά με οξύτατα προβλήματα. Τα ελλείμματα του δημόσιου τομέα, το διογκούμενο δημόσιο χρέος, οι πληθωριστικές πιέσεις, η ανεργία έχουν διαστάσεις, οι οποίες κάθε άλλο παρά ικανοποιητικές μπορούν να θεωρηθούν. Η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί.
Στην Ευρώπη, οι προβλέψεις για την αύξηση του ΑΕΠ το 1996, αναθεωρούνται δραστικά, και αυτό θα δημιουργήσει κάποιες νέες πιέσεις για τη δική μας πορεία. Σε πολλές χώρες, η ανεργία αυξάνει παρά την αύξηση του ΑΕΠ. Τα εθνικά μας θέματα με την Τουρκία απαιτούν επίσης δράσεις, που δεν είναι ανεξάρτητες από τις οικονομικές εξελίξεις. Όλους αυτούς τους παράγοντες η κυβέρνησή τους συνεκτιμά καθημερινά στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση της πολιτικής της.
Οι μεγάλοι στόχοι της χώρας, του λαού, προσδιορίζουν τις ιεραρχήσεις στις ενέργειές μας. Στα μέλη αυτού του έτους θα έχουμε κάνει μερικά ακόμα βήματα προόδου, σύμφωνα με το σχεδιασμό μας.
Ανάπτυξη και απασχόληση, δημοσιονομική και νομισματική σταθεροποίηση, επενδύσεις και βελτίωση της ανταγωνιστικής ικανότητας της ελληνικής επιχείρησης, ευαισθησία για τα κοινωνικά προβλήματα στα όρια της αντοχής της οικονομίας, είναι οι σταθερές της πολιτικής μας. Έχουμε πετύχει στην προσπάθειά μας, γι’ αυτό και θα τη συνεχίσουμε. Δεν έχουμε καμμία αμφιβολία για το ότι η πολιτική αυτή αντιστοιχεί στις απαιτήσεις των καιρών για τη χώρα. Δεν έχουμε καμμιά αμφιβολία ότι ο ελληνικός λαός αναγνωρίζει του αγώνα μας, τις δυσκολίες, την προσπάθεια να μην ενδώσουμε σε δημαγωγικά συνθήματα, ότι αναγνωρίζει την αναγκαιότητα για σύνεση στην αντιμετώπιση πραγματικών καταστάσεων, ώστε να μην κλυδωνισθούν, οι λεπτές ισορροπίες στις οποίες κινείται η οικονομία. Η εκλογική κρίση το 1997 θα καταδείξει στην αντιπολίτευση το χάσμα που χωρίζει τον αντιπολιτευτικό της λόγο από την πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Η πλειοψηφία του ελληνικού λαού θα αποδεχτεί και θα επικυρώσει την πολιτική μας. Γιατί είναι μία πολιτική για την Ελλάδα του αύριο, για μια ισχυρή Ελλάδα.